California Courier’den Harut Sasunyan’ın haberine göre Kudüs Ermeni Patrikhanesi, Türkiye’de onlarca yıl önce el konulan mülklerini geri almak için 2021 yılında açtığı davayı kazandı.
Ermenistan Radyosu’nun haberine göre Patrikhane, Türkiye’de yıllarca süren çeşitli mahkeme manevralarının ardından nihayet geçen hafta büyük bir zafer kazandı.
Türkiye’nin Vakıflar Genel Müdürlüğü (VGM), Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan Mar Yakup Ermeni Kilisesi Vakfı’nın artık işlevsel olmadığını belirterek 1973 yılında Kudüs Patrikhanesi’nin mülklerine el koymuştu.
Kudüs Ermeni Patriği Nurhan Manugian’ın 2012’de açtığı dava hem Ankara’daki bir alt mahkeme hem de temyiz mahkemesi tarafından reddedilmişti. Bunun üzerine Patrik, ülkenin en yüksek mahkemesi olan Türkiye Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuş, mahkeme de alt mahkemenin Kudüs Ermeni Patrikhanesi’nin haklarını ihlal ettiğine hükmetmiştir. Alt mahkeme daha sonra Ermeni Patrikhanesi’nin mülklerinin dondurulmuş statüsünü bozdu.
Kudüs Ermeni Patrikhanesi’nin Türk avukatı Ali Elbeyoğlu, İstanbul’da yayımlanan Ermeni gazetesi Agos’a yaptığı açıklamada, Patrikhane’nin önünde iki seçenek olduğunu söyledi. Ya el konulmadan önce olduğu gibi mülkleri yönetmek üzere bir Türk vatandaşını Türkiye’deki temsilcisi olarak atayacak ya da mülkler Kudüs’ten yönetilecek.
Yıllar boyunca, Kudüs Ermeni Patrikhanesi’nin el konulan mülklerinin çoğu, Patrikhane’ye herhangi bir tazminat ödenmeksizin üçüncü şahıslara satıldı.
Patrik Manukyan yıllar boyunca Türkiye’de açtığı dava hakkında kamuoyuna hiç açıklama yapmadı. Basında çıkan tek haber, açıklanmayan nedenlerle İstanbul’a yaptığı ziyaretler oldu. Avukat Elbeyoğlu Agos’a Kudüs Patrikhanesi’nin Türkiye’de 100’ün üzerinde mülkü olduğunu söylese de, Patrik Manukyan 2019 yılında verdiği özel bir röportajda Patrikhane’nin sadece İstanbul’da 1.200, Türkiye genelinde ise onlarca mülkü olduğunu belirtmişti.
Kudüs Ermeni Patrikhanesi’nin iade edilen mülklerle ne yapacağı ve uzun zaman önce üçüncü şahıslara satılan mülkler için ne tazminat alacağı belirsiz.
2011 yılında Türk hükümeti Ermeni, Rum ve Yahudi hayır kurumlarının el konulan mülklerinin ya kendilerine iade edileceğini ya da üçüncü şahıslara satılmışsa mülklerin değeri için tazminat ödeneceğini duyurmuştu.