Yazar: Abdulsamed Veli
31 Ekim 2024
Fransa’nın Batı Sahra üzerinde Fas’ın egemenliğini resmen tanıması, bölgede ve özellikle Cezayir ile diplomatik ilişkilerde gerginliği daha da artırıyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un bu stratejik hamlesi, Batı Sahra’yı “Fas egemenliği altında bir özerklik” şeklinde tanımlayan Fas planını “tek çözüm yolu” olarak kabul ettiğini açıklamasıyla başladı.
Fransa, Fas’ın bağımsızlık yerine özerklik sunduğu 2007 planını böylece tam anlamıyla desteklemeye başlamış oldu. Macron, Batı Sahra’nın geleceğinin de Fas’a bağlı olduğuna vurgu yaptı.
Bu gelişme, zaten yıllardır gergin olan Fas – Cezayir ilişkilerini daha da kızıştırıyor
Cezayir, Batı Sahra’nın bağımsızlığını savunan Polisario Cephesi’nin en büyük destekçilerinden biri olarak, Fransa’nın bu pozisyon değişikliğini kınadı ve bölge güvenliğini tehdit eden bir adım olarak nitelendirdi. Cezayir’in Batı Sahra meselesindeki tutumu, bölgedeki etki alanını koruma çabasıyla doğrudan ilgili ve bu nedenle Fransa’nın açıklamaları Cezayir’de büyük tepki topladı. Hatta Cezayir, daha önce İspanya’nın Fas’a benzer bir destek vermesiyle Madrid büyükelçisini geri çekmişti ve şimdi de Paris ile ilişkilerin ciddi anlamda bozulabileceği konuşuluyor.
Bu bölgedeki diğer güçler de konuyu yakından takip ediyor.
ABD ve İsrail, Fransa’dan önce Fas’ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğini tanıyan ülkeler arasında yer alıyor. Bu yeni gelişme, Fransa’nın Avrupa’daki en belirgin Fas yanlısı duruşu olarak yorumlanıyor ve uzun vadede Batı Sahra üzerindeki diplomatik dengeleri etkileyecek bir değişim olarak değerlendiriliyor.
Öte yandan, Fransa’nın bu adımı içeride de tartışmalara yol açtı
Ülkedeki bazı muhalif siyasetçiler, bu kararı “hata” olarak değerlendirirken, kimi ise Macron’un bir “yalnız karar” aldığını savunuyor. Ancak hükümet yetkilileri, Fas ile ilişkilerin geliştirilmesi adına bu adımın atılmasının “gerçekçi bir çözüm” olarak görüldüğünü belirtiyor.
Bu çalkantılı diplomatik değişim, Fas’ın Batı Sahra üzerindeki kontrolünü daha da güçlendirirken, Cezayir’in tepkileri ve bölgesel gerginliklerin nasıl şekilleneceği merak konusu.