Yazar: Mücahit Eralp
ABD Adalet Bakanlığı, Brezilya’nın 2014 yılında gerçekleştirdiği 36 Gripen savaş uçağı alımıyla ilgili Saab‘dan bilgi talebinde bulundu. Bu gelişme üzerine Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, ABD’nin bu talebini “Brezilya’nın iç işlerine gereksiz bir müdahale” olarak nitelendirdi.
Lula, CBN/O Povo radyosuna verdiği bir röportajda ABD’nin talebini “yersiz” bulduğunu belirterek, savaş uçağı alımına dair bilgi talep etmenin mantıksız olduğunu söyledi. “Bir ülkenin satın aldığı bir uçak hakkında bilgi istemenin bir anlamı yok,” diyen Lula, sürecin yasal ve şeffaf bir şekilde yürütüldüğünü vurguladı.
2008 ile 2014 yılları arasında yürütülen FX-2 programı kapsamında Saab, Brezilya Hava Kuvvetleri’ne savaş uçağı tedarikçisi olarak seçilmişti. Saab’a göre, hem Brezilyalı hem de İsveçli yetkililer tarafından yapılan soruşturmalarda herhangi bir usulsüzlük tespit edilmedi. Şirket, ABD Adalet Bakanlığı ile iş birliği yapacağını açıkladı.
Lula, kendi döneminde Fransız Rafale savaş uçağına öncelik verildiğini, ancak halefi Dilma Rousseff‘in daha ekonomik olduğu için Gripen’i tercih ettiğini hatırlattı. Lula, bu kararın ABD’yi memnun etmediğini, çünkü ABD’nin Brezilya’ya kendi uçaklarını satmayı istediğini ifade etti.
Brezilya’da daha önce incelenmiş olan bu konu, ABD Adalet Bakanlığı’nın girişimiyle yeniden gündeme geldi. Ancak Brezilya Devlet Başkanı, neredeyse on yıl önce tamamlanan ve daha önceki soruşturmalarda herhangi bir yasa dışı faaliyet bulunmayan bu alımla ilgili olarak ABD’nin hareketini anlamsız bir dış müdahale olarak değerlendiriyor.
Ayrıca Saab ile yapılan anlaşma, Gripen uçaklarının Brezilya’da üretilmesini de kapsıyor. İlk uçaklar teslim edilmiş durumda ve 2027’ye kadar daha fazla uçağın teslim edilmesi bekleniyor.